Hè năm chín mấy mình ra Hà Nội thi đại học. Trước khi đi mấy ngày sang nhà hàng xóm mượn được tấm bản đồ, cắm mũi ngó nghiêng xem ga tàu ở chỗ nào, nhà ông bác ở chỗ nào, rồi hình dung trong đầu mình sẽ đi theo đường này, đường kia. Vừa căng mắt ra xem, vừa lẩm bẩm đường phố đéo gì như bàn cờ tướng thế, đâm ngang đâm dọc hoa hết cả mắt.
Ông chú thấy thế bèn bảo, không phải lo, cứ xuống khỏi tàu thì bắt xe ôm nói cho đến khu tập thể đại học Bách Khoa, mất khoảng 2 nghìn là cùng. Mình hỏi Hà Nội to không, chú gật gật nói to, người đông lắm, xe cộ chạy qua chạy lại đầy đường. Rồi dặn thêm “Cẩn thận không bị lừa. Tiền bạc nhớ cất kỹ vào”. Mình nói “dạ” nhưng bụng nghĩ đố thằng nào lừa được ông.
Đêm đó ông cậu chở mình ra ga Vinh bằng xe đạp Phượng Hoàng. Đến nơi, cậu hỏi tiền cất mô rồi. Mình đập tay vào đùi, nói cháu nhét vô cái tất bỏ trong túi quần đùi Thái, xong lấy chỉ khâu lại kín mít rồi. Ông cậu nói ăn thua chi, có đứa bỏ như rứa mà vẫn bị bọn nó rạch nát cả quần lấy mất tiền. Mình nghe xong co hết cả người lại. Chỉ lo chúng nó rạch đứt dái thì bỏ mẹ.
Tàu bắt đầu khởi hành, tiếng động cơ phành phạch, phành phạch váng hết cả đầu. Tàu chạy suốt đêm không nghỉ. Thi thoảng ghé qua một cái ga xép, dừng lại mấy phút, rồi lại phành phạch đi tiếp. Mình nhìn qua cửa sổ tàu. Lần lượt những cái tên ga lạ lẫm hiện ra trong nhòe nhoẹt ánh đèn: Yên Lý, Nghĩa Trang, Đò Lèn, Bỉm Sơn, Đồng Giao, Đặng Xá, Đồng Văn, Chợ Tía… Mỗi khi dừng lại đón trả khách, những người bán hàng rong trèo lên tàu rất nhanh. Tiếng rao trong đêm não nề, mang lại một cảm giác buồn bã rất khó tả.
“Ai xôi nào… Bánh mỳ nóng, bánh rán, bánh ngọt đê… Ai bánh giày, bánh giò nào… Nước, thuốc lá, kẹo cao su cô bác, anh chị ơi…Mỳ lóng bánh ngọt lào!”.
Mấy lần loay hoay sờ túi quần định móc ví mua cái bánh mỳ gặm cho đỡ đói nhưng tiền cất kỹ quá nên thôi.
Tờ mờ sáng tàu đến ga Hàng Cỏ. Hà Nội đây rồi! Chen lấn mãi mới ra được khỏi cổng soát vé. Xúc động quá, định cúi xuống nhặt hòn đất đưa lên hôn, nhưng chợt nghe đâu đây trong gió thoang thoảng mùi nước đái rất khai nên từ bỏ ngay ý định đầy nhân văn này.
Đang đứng lơ ngơ giữa đám đông, chợt ai đó vỗ cái bộp vào vai. Quay sang thì bắt gặp một anh giai trạc ba mươi, đầu đội mũ cối, quần áo bộ đội, chân xỏ đôi dép cao su đen , để ria con kiến nom rất ngầu. Xe ôm không em giai? Mình hỏi đi về khu tập thể đại học Bách khoa bao nhiêu tiền? Anh bảo “Năm nghìn”. Mình nhớ lời ông chú dặn khi ở nhà, nên mặc cả hai nghìn. Anh lừ lừ quay sang vỉa hè dắt quả Sim Sơn màu xanh lá cây tiến lại gần, đoạn hất cằm nói như ra lệnh:“Lên đi”.
Mình ngoan ngoãn leo lên xe như bị thôi miên. Thực ra sợ cái tướng mạo dữ tợn như con gấu của anh thì đúng hơn.
Đi được một đoạn, anh hỏi ở Vinh ra thi đại học à? Mình nói “Vâng”. Chạy gần tới ngã tư Đại Cồ Việt, anh quay lại bảo “Trả tiền đi”. Mình hỏi, đã đến nơi đâu? Anh gắt “Cứ trả đi, xe không chở vào trong khu đó đâu”. Mình hỏi thế chỉ dừng ở đây thì lấy bao nhiêu? Anh bảo “Ba chục”. Ơ, sao lại ba chục? Nãy anh nói hai nghìn cơ mà? Anh lừ đừ nói như nạt “Mày nghe nhầm rồi, tao nói ba chục từ đầu. Trả đê”.
Đến đường Giải Phóng, anh cho xe dừng lại ngay khúc đối diện cổng parabol đại học Bách khoa. Mình vừa nhảy xuống đã bị anh túm lấy cổ áo, bảo “Trả tiền đi”. Mình né người sang một bên, đoạn cố gắng lôi cái bít tất trong túi quần đùi Thái ra, rồi móc lấy tờ 2 nghìn đồng đưa cho anh. Anh dúi trả lại, gằn giọng “Ba chục. Địt mẹ, có đưa đây nhanh không?”. Mình cầm lại tờ 2 nghìn, run bắn người vì sợ.
Vừa lúc đó có hai anh công an chạy xe máy qua, anh ngồi sau cầm một vòng hoa có dòng chữ “Kính viếng” vắt ngang. Mình cầm ba lô đuổi theo xe hai anh, tay vẫy rối rít, miệng kêu cứu “Đồng chí ơi! Đồng chí công an ơi! Thằng này nó trấn lột …”. Hai đồng chí công an đi chậm lại, anh ngồi sau nói cái gì đó nghe không rõ rồi đi tiếp (mình đoán là “Bọn tao đang vội đi đám ma, tự giải quyết với nhau đi”).
Anh xe ôm hất cằm, bảo “Kêu đi! Địt mẹ kêu xem nào! Có trả tiền cho bố mày không thì bảo? Không trả bố mày đánh dập mặt nghe chưa ôn con”.
Mình sợ thật sự. Tay anh ấy cầm cái mũ cối, khua khua trong trên đầu mình trông ghê chết đi được. Mình nài nỉ “Em không có tiền, anh cầm giúp em hai nghìn ạ”. Đáp lại, anh ấy tiến lại gần, dùng chân dẫm lên bàn chân mình khiến mình không nhúc nhích được. Trong giây phút hoảng loạn, mình chỉ biết ngẩng mặt lên trời rên rỉ mong anh tha cho. Chợt phát hiện được bên kia đường, trên tầng 3 của khu nhà đại học Bách khoa có một người đàn ông trông như giảng viên, đang đứng trước hành lang, mình vẫy vẫy tay, kêu âm, ầm lên “Bác ơi! Cháu ra đây rồi bác ơi!”. Anh xe ôm bất ngờ nhấc chân ra khỏi chân mình. Chỉ đợi có thế, mình khoác ba lô lên vai rồi vùng chạy qua bên kia đường.
Trong khi anh ấy đang đứng như trời trồng chưa hiểu chuyện gì thì mình đã kịp trèo lên hàng rào sắt cao quá đầu người của khu nhà đại học Bách khoa. Mình ném ba lô xuống trước, đang đu người xuống theo thì bất ngờ quai dép mắc vào cái cọc hàng rào nhọn hoắt như mũi tên, trong khi đầu đã cắm thẳng xuống đất. Cả người mình cứ thế treo lủng lẳng trên hàng rào sắt còn đầu sắp tiếp đất. Thấy mình loay hoay mãi trên hàng rào không xuống được, anh xe ôm lập tức dắt quả xe Sim Sơn băng sang đường, chắc tính áp sát để túm gọn con mồi có giá ba chục bạc.
Rất may, quai dép chợt đứt cái phựt. Mình bám theo hàng rào, tuột được xuống đất rồi xách ba lô vùng chạy một mạch xuyên qua khu giảng đường. Anh xe ôm nhìn theo chưng hửng, ánh mắt đầy lưu luyến và tiếc nuối.
Sau khi chạy như ma đuổi qua khu giảng đường đại học Bách khoa, lòng vòng thế nào mà mình mò được ra cổng phụ, lối đi về khu tập thể của trường, ngay đối diện cổng vào bể bơi. Mệt quá, mình ghé vào một quán nước , gọi cốc trà đá rồi ngồi thở hồng hộc như chó. Nghỉ một lúc, thấy lọ bánh rán bọc vừng vàng ruộm đựng trong lọ thủy tinh, mình nhón tay bốc một cái, đưa lên miệng nhai ngon lành.
Vừa ăn vừa thấy phục mình. Mẹ, cắt được cái đuôi êm như nhíp. Sướng thế không biết. Mà công nhận mình chạy cũng nhanh đi, đeo cả cái ba lô to thế mà nước rút phát thằng kia mất dấu luôn. Đã thế còn lãi được hẳn 2 nghìn. Hai nghìn ấy tí trả tiền nước với bánh rán nhẽ vừa xinh.
Đang khoan thai ăn bánh rán thì thấy một cái xe Sim Sơn màu xanh lá cây nom quen quen trờ tới. Trên xe bước xuống một người đàn ông trạc ba mươi tuổi, đầu đội mũ cối, quần áo bộ đội, chân dận dép cao su đen nhánh. Vừa kịp kêu lên trong cổ “Thôi hỏng rồi!”, thì đã bị bàn tay to như tay gấu, chắc và cứng như gọng kìm siết chặt lấy vai, kèm theo là tiếng gằn rất rợn:
“Tao bắt được mày rồi!”
Chưa vùng ra được thì ăn ngay một cái mũ cối vào cằm. Cả quán nước há hốc mồm nhìn. Mình nén đau, móc sáu tờ 5 nghìn ra đưa cho anh xe ôm. Ngồi thêm một lát rồi đứng dậy xách ba lô hỏi đường vào nhà ông bác ruột.
Ngang qua bảng tin khu tập thể, dừng lại nhổ ra một mẩu bánh rán lẫn với máu, đỏ lòm và mặn đắng.
